Geef je energie volledig aan zazen.
Zazen betekent simpelweg alleen-maar-zitten, dat is alles.
In deze eenvoudige praktijk ligt onbegrensde ruimte.
De concrete aanwijzingen die mensen als Dogen, Kodo Sawaki en Muho voor deze praktijk geven,
richten zich eerder op de houding en de adem dan op gedachten, inzichten en emoties.
Waarom is dat?
Dat is omdat gedachten, inzichten en emoties de onbegrensde ruimte van zazen beperken en inperken.
De tijd van zazen is niet de tijd om na te denken, uit te denken, emotionele knopen te ontwarren
of iets dergelijks.
Zazen is juist ophouden met het bewust toevoegen van welke gedachte of emotie dan ook.
Alleen dan ontsluit zich de onbegrensde ruimte waarbinnen ons leven zich hoe dan ook afspeelt.
Een zekere en aanhoudende concentratie op houding en adem maakt dat mogelijk.
Kosho Uchiyama, de eerste opvolger van Kodo Sawaki, noemt dit het openen van de hand van ons denken en voelen, een hand die steeds maar de neiging heeft om te willen pakken, grijpen,
wegduwen of wegmeppen.
Zazen is in dit opzicht telkens terugkeren naar een toestand van ‘Staakt het vuren!’
In het ontwaken, wakker worden van zazen gaat het natuurlijk niet om een of andere perfecte lichaamshouding of de diepst en langst mogelijke ademhaling.
Wel gaat het om terugkeren naar een toestand waarin het lichaam zo goed mogelijk in balans is,
waarin de adem stroomt. Een toestand waarin gedachten er zijn als niet meer dan gedachten,
en emoties er zijn als niet meer dan emoties.
Dogen zegt daarover dat iemand een buddha is wanneer zij of hij deze zaken helder en wakker ziet,
ofwel bereidt is eigen illusies te belichten.
Zo iemand is vanwege het ontwaken tot alle eigen illusies vanzelf bescheiden.
Wie zich van de andere kant vergist in deze zaken en illusies koestert over verlichting en inzicht,
is een gewone, lijdende mens.
Zazen verkoopt geen lieverkoekjes.
Kodo Sawaki zegt het zo:
“Zazen betekent transparant worden voor jezelf.
Nergens word je zo genadeloos geconfronteerd met jezelf als in zazen.
Je zult alles van jezelf gaan zien wat je liever niet gezien zou hebben.
En hoe puurder je zazen is, des te transparanter word je voor jezelf.
Hoe transparanter je voor jezelf wordt, des te duidelijker zul je de morsige,
minder fraaie kanten van jezelf onder ogen komen.
Beoefen zazen alleen, wanneer je werkelijk jezelf wilt leren kennen.”
Zazen!
Toespraak Zengroep Oshida, Nijmegen, 8 februari 2020, Joseph Wijsmuller
Comments